انواع سیلندر ها ( جک ها ) پنوماتیک و لوازم جانبی آنها

سیلندرهای پنوماتیک:

جهت  انجام  کار  مفید  توسط  هوای  فشرده  انرژی  هوای  فشرده  باید  به  انرژی  مختلف  و  قابل  استفاده  در  صنعت  تبدیل  شود  و  معمولا  تبدیل  به  انرژی  مکانیکی  و  حرکتی  می  شود  .  حرکت  می  تواند  به  صورت  خطی  و  یا  دورانی  باشد.  عناصر  یا  قطعاتی  که  انرژی  هوای  فشرده  را  به  حرکت  خطی  یا  دورانی  تبدیل  میکند ، سیلندر  پنوماتیکی  نام  دارند  (  سیلندر  پنوماتیکی=عمل  کننده  پنوماتیکی)

عملکرد  خطی  توسط  سلیندر ها  و نوعی سیلندر  یکطرفه  بنام رم  انجام  می  شود .

داخل  سیلندر پیستونی  وجود  دارد  که  به  شفت  یا  دسته  پیستون  متصل  است . در  سیلندر  پنوماتیکی  انرژی  هوای  فشرده  به  حرکت  خطی  که  همان  رفت  و  برگشت  شفت  است  تبدیل  می  گردد .

سیلندرها  یا  عمل  کننده های  خطی پنوماتیک در اشکال و سایزهای مختلف ساخته می شوند سیلندرهای پنوماتیکی ازنوع خطی به دو دسته اصلی تقسیم می گردد نوع یکطرفه که برگشت شفت به داخل سیلندرها توسط فنر یا نیروی خارجی وارد بر شفت می باشد و نوع دوطرفه که حرکت رفت و برگشت شفت توسط انرژی هوای فشرده را به حرکت رفت و برگشت شفت توسط انرژی هوای فشرده صورت می پذیرد .

سیلندرها انرژی هوای فشرده را به حرکت خطی ، که نهایتآ می تواند تولید نیرو و سرعت نماید، تبدیل می کنند .

سیلندرهای با حرکت شفت خطی و سیلندرهای با حرکت شفت دورانی محدود و دورانی نامحدود (موتور پنوماتیکی یا ابر موتور ) نمونه هایی از عمل کننده های پنوماتیکی هستند .

حرکت شفت چرخشی بصورت محدود می تواند حاصل ترکیبی از سیلندر یا حرکت خطی و مکانیزم شانه و چرخ دنده باشد یا توسط مکانیزم تیغه متحرک درون یک پوسته صورت پذیرد .

حرکت چرخشی شفت (چرخش دائم ) توسط موتورهایی که با هوای فشرده کار می کنند (ایرموتور) انجام می پذیرد که این نوع موتورها بسیار قوی و مستحکم هستند و گشتاور زیادی نیز تولید می کنند .

بعضی از ایرموتورها که کوچکتر هستند دور حدود ۲۰۰۰۰ دور در دقیقه دارند که در دندانپزشکی استفاده می شود.

موتورهای پنوماتیکی بصورت گسترده در صنایعی که نیاز به حرکت دورانی شفت دارند استفاده می شوند.  

نحوه استفاده و نگهداری سیلندر های پنوماتیک :

1- قطر سیلندر با توجه به وزن بار روی آن انتخاب شود.

2- پیش از اتصال اتصالات و بر قراری جریان هوای فشرده  به پورت ورودی های سیلندر . حتما از پاک بودن ورودی ها اطمینان حاصل نمایید. زیرا ورود هر گونه آلودگی و ناخالصی (براده آهن , گرد و غبار , تکه نوار آبندی و .... ) موجب کاهش عمر مفید سیلندر می گردد .توصیه می شود که حتما بعد از خروجی هوای فشرده از کمپرسور از واحد مراقبت بستگی به نوع نیاز استفاده شود .چون واحد های مراقبت هم دارای رگولاتور برای تنظیم فشار و مخزن روغن زن برای چرب کردن هوایی که وارد سیستم پنوماتیک می شود و داری فیلتر که باعث جلو گیری از ورود ذرات همراه هوای فشرده به داخل سیستم نیوماتیک می گردد می باشند . استفاده از واحد مراقبت بسیار مهم و ضروری می باشد و باعث طول عمر بیشتر شیرها و سیلندر ها خواهد شد و خرابی را به حد اقل ممکن می رساند .

3- پیشنهاد می گردد سیلندر پنوماتیک با هوای فشرده حاوی روغن کار کند , و از فیلتر مناسب و دارای کارایی خوب استفاده شود .

4 - اکیدا توصیه می گردد به منظور افزایش طول عمر سیلندر ، از اعمال نیروی جانبی به شفت یا بدنه سیلندر خودداری گردد. و هیچ عمل جوشکاری روی سیلندر انجام نشود چون باعث ار کار افتادن آن می شود .

5 - توصیه می شود در صورت استفاده از سیلندر در دماهای پاِیین اقدامات لازم جهت جلوگیری از یخ زدن قطرات آب یا غلیظ شدن روغن موجود در هوا انجام شود .و برای استفاده در دمای بالا از سیلندر هایی استفاده شود که بتواند درجه حرارت بالا را تحمل و از لوازم داخلی نسوز در داخل ان استفاه شده است . توصیه می شود در استفاده در شرایط خاص حتما با متخصصین این رشته مشورت صورت گیرد .

6 - در صورت عدم استفاده طولانی مدت از سیلندر حتما مجاری ورودی و خروجی هوا با در پوش مناسب بسته شود تا از ورود گرد و غبار و ناخالصی به داخل سیلندر جلوگیری شود .

7 - نحوه تنظیم سرعت سیلندر : در ابتدا شیر کنترل سرعت را تا نیمه باز نمایید سپس به صورت مرحله به مرحله رگلاتور هوا را تنظیم نمایید تا به فشار کاری مطلوب برسید . اکنون توسط شیر کنترل سرعت ، سرعت حرکت سیلندر را تنظیم نمایید و پس از آن ضربه گیرهای انتهای سیلندر را تنظیم نمایید بهتر است این ضربه گیر ها طوری تنظیم شوند که پیستون در انتهای کورس به بدنه سیلندر ضربه نزند .

قطر سیلندر و کورس آنها با میلمتر ( mm) سنجیده می شود . و سایز وردی هوا با اینج ( " )

نوع حرکت : بر مبنای میلمتر (mm ) و دو طرفه ( رفت برگشت) می باشد

معمولا محدوده فشار کاری 1- 10 بار ( bar)

محدوده سرعت ( mm) معمولا 50 - 500

محدوده کاری سیلندر های معمولی و ساده 70-10- درجه سانتیگراد

سایز ورودی جریان هوا در سیلندر های ساده و تا قطر 25 -200 میلمتر "1/8 - "1/4 - "3/8 - "1/2 اینچ می باشد .

نگهداری از سلیندر پنوماتیک :

نکته مهم تمیز بودن هوای فشرده شده که توسط سیستم کمپرسور تولید می شود. 

هوای فشرده شده باید تمیز و بدون ذرات معلق و رطوبت باشد .سپس پس از رسیدن تا فشار مورد نیاز چرب شود ( توسط روغن پاش دستگاه واحد مراقبت ) تا عمر اورینگ و پکینگ های سیلندر و شیر ها افزایش باید . به همین دلیل واحد مراقبت در خط تولید هوای فشرده لازم و ضروی می باشد و برای این منظور در نظر گرفته شده است .

    هرچه در مراقبت از هوای فشرده تولید شده بیشتر دقت نماییم عمر دستگاههای پنوماتیک خود را چند برابر نموده اید .

محاسبات نیروی تولید شده توسط سیلندر پنوماتیک :

نیروی تولیدی این دسته از سیلندر های (خطی) معمولا از حاصل ضرب مقطع مساحت کف سیلندر در فشار کاری سیستم بدست می آید . ( برای محاسبه ) قطر سیلندر بر مبنای سانتی متر در نظر گرفته می شود .

مساحت مقطع ( شعاع* شعاع * 3/14 ) فشار کاری بر مبنی بار در نظر گرقته می شود .

نیروی  بدست آمده بر مبنای کیلو گرم می باشد .

که برای مثال اگر یک سیلندر یا جک به قطر 80 میلیمتر باشد ( بدون در نظر گرفتن کورس آن هر چه باشد ) به شرح و شکل زیر عمل می نمایم تا قدرت سیلندر برمبنای کیلو گرم بدست آید .

4*4= 16 سانتیمتر______________ 16* 3/14 = 50.24 مساحت سیلندر که باید در فشار هوای فشرده موجود بر مبنای بار ضرب شود -------------------- مثال اگر فشار کاری 6 بار باشد ----------- 50.24*6 = 301.44 Kg

پس قدرت سیلندر به قطر 80 میلیمتر با فشار خط 6 بار 301.44 کیلو گرم می شود. ( هر چه فشار بیشتر شود قدرت بیشتر افزایش می یابد )